Na czym polega zespół suchego oka?
Sobota, 23 listopada 2024
Schorzenia narządu wzroku mogą znacznie utrudniać normalne funkcjonowanie. Niestety takie problemy dotykają coraz większej części społeczeństwa. Wśród przyczyn takiego stanu wymienia się zarówno predyspozycje genetyczne, jak i czynniki środowiskowe. Na problemy z oczami uskarża się bardzo wiele osób. Jedną ze szczególnie nieprzyjemnych dolegliwości jest stan określany zespołem suchego oka. W jaki sposób leczy się zaburzenia z zakresu suchego oka?
Oczy człowieka powleczone są cieniutką warstwą substancji zwanej filmem łzowym. Ciecz łzowa stanowi naturalną barierę ochronną zabezpieczającą gałkę oczną przez wniknięciem doń zanieczyszczeń. Dzięki łzom możliwe jest odżywienie oraz nawilżenie znajdujących się w przedniej części oka rogówki i spojówki. Film łzowy tworzą trzy warstwy: lipidowa (zewnętrzna), wodnista (środkowa) oraz śluzowa (wewnętrzna). Aby substancja mogła prawidłowo pełnić swoje funkcje muszą być spełnione dwa podstawowe warunki: ciecz musi być mieć odpowiedni skład chemiczny, a jej wydzielanie nie może być zakłócone. Gdy dojdzie do upośledzenia którejś z nich, może dojść do przerwania ciągłości filmu łzowego na powierzchni oka. Taki stan doprowadza do nadmiernego wysuszenia rogówki i spojówki, a tym samym do wystąpienia objawów z zakresu zespołu suchego oka.
Czynniki uznawane za przyczyny zespołu suchego oka można podzielić na dwie kategorie. Pierwszą z nich stanowią uwarunkowania biologiczne. Wśród nich wymienia się przede wszystkim zaburzenia równowagi hormonalnej (np. u kobiet w okresie menopauzy lub tych stosujących antykoncepcję hormonalną) oraz choroby ogólnoustrojowe (cukrzyca, schorzenia tarczycy) i reumatyczne (reumatoidalne zapalenie stawów). Pojawieniu się zespołu suchego oka sprzyjają także czynniki środowiskowe: zanieczyszczenie powietrza (również smog), klimatyzacja, dym papierosowy, kontakt z chlorowaną wodą (np. na basenie), noszenie źle dopasowanych soczewek kontaktowych i zażywanie niektórych leków. Nadmierne wysuszenie rogówki i spojówki to także negatywny skutek pracy przy komputerze. Osoba wpatrująca się w monitor mruga rzadziej, a co za tym idzie jej oczy są bardziej narażone na powstawanie przerw w warstwie filmu łzowego. Ryzyko zachorowania na zespół suchego oka zwiększa się wraz z wiekiem: u osób starszych oczy wydzielają mniej łez.
Ponieważ wiele objawów towarzyszących omawianemu schorzeniu jest nieswoistych i może występować również w przebiegu innych chorób, zanim podjęte zostanie leczenie zespołu suchego oka konieczna jest odpowiednia diagnostyka. Lekarz może zalecić w tym celu specjalistyczne badania okulistyczne, m.in. badanie w lampie szczelinowej, nieinwazyjny test przerwania filmu łzowego, test Schirmera, meibografię, badanie osmolarności filmu łzowego, pomiar grubości warstwy lipidowej oraz barwienie martwych komórek. Terapię zespołu suchego oka zazwyczaj rozpoczyna się od stosowania kropli nawilżających do oczu (tzw. sztucznych łez). Ważne, by krople nie zawierały konserwantów i były regularnie aplikowane (co kilka godzin). Szerokie zastosowanie mają również nowoczesne metody zabiegowe przynoszące trwałą ulgę suchym oczom. Należą do nich przede wszystkim założenie specjalnych zatyczek do kanalików łzowych (zmniejszenie odpływu łez z oka), leczenie z zastosowaniem intensywnego światła (IPL) oraz terapia schorzeń współtowarzyszących (np. stanów zapalnych powiek).
