Film łzowy i jego prawidłowe działania - co warto wiedzieć?

Oczy to jeden z najbardziej niezwykłych, a zarazem najdelikatniejszych narządów w naszym ciele. Nie bez powodu wzrok nazywany jest najważniejszym ze zmysłów: to właśnie dzięki niemu zdobywamy większość informacji o otoczeniu. Dlatego gdy oczy chorują, pojawiające się  dolegliwości potrafią zaburzyć funkcjonowanie całego organizmu. Jednym z kluczowych czynników wpływających na zdrowie oczu jest odpowiednie nawilżenie rogówki i spojówki. Jest za nie odpowiedzialna substancja zwana filmem łzowym. Co warto o niej wiedzieć?

Film łzowy – co to takiego?

Powierzchnia gałki ocznej pokryta jest cieniutką warstwą łez. Film łzowy to bardzo cienka struktura, mająca zaledwie 10µm. Jej grubość można przyrównać do dziesiątej części ludzkiego włosa. Za wytwarzanie łez odpowiedzialne są gruczoły łzowe, zaś ich równomierne rozprowadzenie na powierzchni oka zapewnia ruch powiek podczas mrugania. W naturalnych warunkach powstaje pewien nadmiar filmu łzowego, który jest odprowadzany do jamy nosowej – to właśnie dlatego podczas płaczu pojawia się również katar. Emulsja łzowa nie jest jednolita, w jej skład wchodzą bowiem aż trzy warstwy: lipidowa, wodna i mucynowa. Jakie są ich zadania?

Film łzowy – z czego się składa?

Ponieważ filtr łzowy jest strukturą złożoną, nieprawidłowości w składzie chemicznym którejkolwiek z warstw mogą doprowadzić do niedostatecznego nawilżenia oczu. Najbliżej powierzchni oka znajduje się część mucynowa (śluzowa). Jej podstawową funkcją jest wygładzanie mikroskopijnych nierówności na powierzchni rogówki w celu lepszego przylegania doń wody. To właśnie z wody i zawartych w niej substancji składa się najszersza ze wszystkich, czyli warstwa środkowa. Zadaniem tej części emulsji jest nawilżenie rogówki i zapewnienie jej przejrzystości. Dzięki dużej zawartości tlenu i substancji odżywiających warstwa środkowa odpowiada także za wyrównywanie niewielkich ubytków nabłonka. Obecność białka gwarantuje ochronę przed przenikaniem do środka czynników chorobotwórczych. Z kolei woda jest niezbędna do wypłukiwania z oka dostających się do niego drobnych zanieczyszczeń. Najbardziej zewnętrzną składową filmu łzowego jest warstwa lipidowa. Jej zadaniem jest zabezpieczenie przed odparowywaniem wody, zapewnienie powiekom odpowiedniego poślizgu oraz ochrona przed wypływaniem łez poza brzegi powiek. W warstwie białek obecne są również substancje bakteriobójcze (m.in. defensyny i lizozymy) chroniące oko przed rozwojem infekcji.

Funkcje filmu łzowego

Podstawowym zadaniem filmu łzowego jest zapewnienie właściwego poziomu nawilżenia elementom narządu wzroku najbardziej narażonym na wysuszenie, a więc spojówce i rogówce. Łzy zabezpieczają oko przed różnego rodzaju zanieczyszczeniami. To także naturalna bariera chroniąca gałkę oczną przed wniknięciem do środka zarazków (bakterii, wirusów i grzybów). Gdy wydzielanie łez zostanie zaburzone, oczy nie mogą otrzymać dostatecznego poziomu nawilżenia. Prowadzi to do pojawienia się dolegliwości określanych jako zespół suchego oka. W leczeniu stosuje się preparaty niwelujące suchość rogówki i spojówki, przede wszystkim krople do oczu z hialuronianem sodu.