Jakie są objawy AMD?
Piątek, 26 kwietnia 2024
Schorzenia narządu wzroku u osób starszych to poważny problem społeczny. Wraz z wiekiem oczy stają się coraz bardziej podatne na różnego rodzaju schorzenia powodujące upośledzenie lub całkowitą utratę zdolności widzenia. Do najczęstszych chorób oczu u ludzi w podeszłym wieku zalicza się zaćmę, jaskrę, prezbiopię, zwyrodnienie ciała szklistego oraz zwyrodnienie plamki żółtej (AMD). Za szczególnie niebezpieczne uznaje się ostatnie z wymienionych schorzeń, ponieważ nieleczone może nieodwracalnie odebrać wzrok. Na zwyrodnienie plamki żółtej choruje w Polsce ponad 1,3 miliona osób. Każdego roku diagnozuje się kolejne 14 tysięcy przypadków.
Zwyrodnienie plamki żółtej, znane też jako AMD (Age-related Macular Degeneration), to choroba wywołująca zmiany w centralnej części siatkówki – części oka odbierającej bodźce wzrokowe. Siatkówka jest błoną znajdującą się na tylnej powierzchni gałki ocznej. Dzięki specyficznej budowie i obecności receptorów światłoczułych (czopków i pręcików), narząd jest zdolny do odbierania bodźców świetlnych. Największe zagęszczenie fotoreceptorów znajduje się w centralnej części siatkówki, czyli obszarze zwanym plamką żółtą. Jej nazwa pochodzi od żółtego zabarwienia, jakie jest widoczne podczas badania dna oka. Można powiedzieć, że jest to najważniejsze miejsce w całym oku, ponieważ odpowiada za ostre i precyzyjne widzenie. Prawidłowe funkcjonowanie plamki żółtej umożliwia widzenie barwne oraz rozpoznawanie twarzy i obiektów znajdujących się w dalszej odległości. Choroba najczęściej dotyka osoby po pięćdziesiątym roku życia. Zwyrodnienie plamki żółtej jest efektem stopniowej degeneracji elementów narządu wzroku towarzyszącej procesom starzenia. Modyfikacje są skutkiem przemian fizjologicznych obecnych w organizmie od dłuższego czasu. Czynnikami ryzyka jest występowanie AMD w rodzinie, palenie papierosów, nadciśnienie tętnicze, podwyższony poziom cholesterolu, otyłość i długotrwała ekspozycja na szkodliwe promieniowanie ultrafioletowe. Skłonność do występowania zwyrodnienia plamki żółtej jest większa u kobiet niż u mężczyzn. Choroba występuje w dwóch postaciach klinicznych: suchej (dotyczy 90% pacjentów) i mokrej (wysiękowej). W odmianie suchej zmiany zanikowe postępują stopniowo, a przebieg schorzenia jest powolny. AMD w postaci wysiękowej jest znacznie groźniejsza, ponieważ może doprowadzić do gwałtownego pogorszenia wzroku w wyniku przesączania płynu poza ścianę naczyń krwionośnych pod siatkówką lub krwotoku wewnętrznego.
Pacjenci, u których zdiagnozowano AMD, najczęściej skarżą się na pogorszenie widzenia centralnego. Trudności są na tyle uciążliwe, że chory ma problem z wykonywaniem codziennych czynności: czytaniem, oglądaniem telewizji, prowadzeniem samochodu czy robieniem zakupów. Innymi symptomami występującymi w przebiegu choroby są wrażenie falowania linii prostych, zmniejszenie intensywności barw, osłabienie kontrastu, problemy z rozpoznawaniem twarzy i pojawienie się ciemnej plamy w polu widzenia. Jeśli zwyrodnienie plamki żółtej pojawiło się tylko w jednym oku, objawy są dość trudne do rozpoznania.
W wielu przypadkach początkowe symptomy zwyrodnienia plamki żółtej są trudne do wychwycenia. Jedyną możliwością wykrycia choroby jest wykonanie badania okulistycznego. Z tego względu ogromnie ważna jest regularna kontrola wzroku. O systematycznych wizytach u okulisty powinny pamiętać przede wszystkim osoby starsze.
