Sobota, 23 listopada 2024
Wśród schorzeń oczu z pewnością jednym z najgroźniejszych jest zwyrodnienie plamki żółtej. Inaczej znane jako AMD, od angielskiego age-related macular degeneration jedną z najczęstszych przyczyn ślepoty. To choroba właściwie nieuleczalna, obecnie można jedynie spowolnić jej postępowanie, aby chory mógł możliwie jak najdłużej widzieć. Zwyrodnienie plamki żółtej związane jest najczęściej z wiekiem, a jego przebieg może być dość nieprzewidywalny. Występuje w dwóch odmianach - suchej i mokrej. Odmiana sucha występuje o wiele częściej, a jej przebieg jest powolny i łagodny w porównaniu z odmianą mokrą. Nie należy jej jednak bagatelizować, a na jej rozwój mogą wpłynąć różne czynniki.
Postać sucha zwyrodnienia plamki żółtej to właśnie ta związana z wiekiem. W wyniku starzenia się organizmu w oczach następują zmiany, a jedną z tych zmian może być właśnie zwyrodnienie plamki żółtej. Dlaczego jest to tak ważne i tak groźne? Plamka żółta to niewielki obszar znajdujący się w centralnej części siatkówki. Jest jednym z najważniejszych elementów oka, jako, że to w niej skupia się większość promieni świetlnych, dzięki czemu możemy widzieć. Z wiekiem ilość komórek światłoczułych w oku maleje, a wzrok pogarsza się. U pacjentów z AMD dodatkowo na plamce żółtej pojawiają się tak zwane druzy. Przez nie pacjent ma problemy z widzeniem w słabym oświetleniu i kłopoty z czytaniem. Inne objawy zwyrodnienia plamki żółtej to stopniowe pogarszanie się widzenia, zwłaszcza z bliska i w centralnej części pola widzenia. Ponadto AMD niejednokrotnie objawia się poprzez falowanie linii prostych.
Choć przyjmuje się, że głównym powodem rozwoju zwyrodnienia plamki żółtej jest wiek, przyczyny powstawania AMD nie są jednoznaczne i w pełni znane. Nie bez znaczenia są geny, ale także czynniki środowiskowe, a nawet decyzje dotyczące stylu życia. Do grupy podwyższonego ryzyka zachorowania na zwyrodnienie plamki żółtej należą, oczywiście, osoby starsze, po 60 roku życia, ale nie tylko. Stwierdzono, że na AMD częściej zapadają osoby o jasnych, niebieskich tęczówkach, osoby rasy białej, a także kobiety. Ponadto zwyrodnienie plamki żółtej występuje często jako choroba współwystępująca przy chorobach układowych, takich, jak nadciśnienie tętnicze, cukrzyca, czy otyłość. Nie bez znaczenia jest więc to, jak dbamy o organizm i czy prowadzimy tryb życia pomagający zapobiegać tego typu schorzeniom. Stwierdzono również, że osoby palące tytoń chorują na zwyrodnienie plamki żółtej aż 6 razy częściej, niż osoby niepalące.
Do niedawna jedyną właściwie metodą leczenia zwyrodnienia plamki żółtej były zastrzyki aplikowane bezpośrednio do oka pacjenta. Jest to w dodatku leczenie objawowe, a nie przyczynowe, nie uleczy więc AMD, a jedynie spowolni postępowanie choroby. Ta metoda jednak zarezerwowana jest dla osób cierpiących na mokrą postać AMD. W przypadku postaci suchej kilka lat temu nastąpił przełom. Pojawiła się możliwość laserowego leczenia tego schorzenia. Stosować go można u pacjentów na wczesnym etapie AMD, gdy pojawiają się druzy lub cukrzycowy obrzęk plamki. Jest to zabieg nieinwazyjny i ma na celu stymulowanie biologicznych procesów regeneracji oka. Zabieg jest krótki i bezbolesny, po jego wykonaniu jednak konieczne są wizyty kontrolne u okulisty. Leczenie zwyrodnienia plamki żółtej bowiem to proces, który będzie trwał całe życie, a operacja ma na celu maksymalnie spowolnić rozwój choroby.