Jak uniknąć Jaskry?
Sobota, 23 listopada 2024
Jaskra to choroba bardzo powszechna, a mimo to wciąż trochę lekceważona. Wynika to głównie z braku wiedzy na jej temat oraz faktu, że nie daje niemal żadnych klinicznych objawów, aż do momentu, gdy jest już za późno. Szacuje się, że tylko w Polsce jaskra dotyka około 2% populacji, jest też ona najczęstszą przyczyną ślepoty. Profilaktyka i wczesne rozpoznanie jaskry jest kluczowe do zahamowania jej rozwoju i uratowania wzroku pacjenta. Niejednokrotnie jednak zdarza się, że jaskra wykryta jest zbyt późno. Nie warto więc lekceważyć możliwości zachorowania na jaskrę. Zaleca się podjęcie środków profilaktycznych i regularne badanie wzroku również w kierunku tego właśnie schorzenia.
Jaskra to choroba związana z ciśnieniem wewnątrz gałki ocznej. Jeśli jest ono zbyt wysokie może to prowadzić do zaburzenia widzenia. Nie jest to nagła utrata wzroku, choć może się tak wydawać - często pacjenci pojawiają się u okulisty właśnie z takim objawem, jednakże oznacza to, że jaskra w rzeczywistości rozwijała się od dawna. Problem polega na tym, że jaskra nie atakuje centrum pola widzenia, a raczej obrzeża. Często też nie występuje w obu oczach jednocześnie. Rozwija się najpierw w jednym oku i w tym czasie drugie częściowo przejmuje jego funkcje próbując zrekompensować braki. Dlatego też jaskra może długo zostać niezauważona. Stąd istotność profilaktyki i regularnych badań w kierunku jaskry, zwłaszcza w przypadku osób w grupie wyższego ryzyka.
W grupie ryzyka znajdują się szczególnie osoby po 60 roku życia, a nawet już po 40 roku życia, jeśli wykonują pracę wymagającą patrzenia na obiekty z bliskiej odległości (np. praca przy komputerze). Ryzyko jest wyższe również u osób z nadwzrocznością. Nie są to jednak jedyne czynniki. Ponieważ jaskra to choroba związana z ciśnieniem wewnątrzgałkowym, w grupie ryzyka będą znajdowały się też osoby cierpiące na inne schorzenia powiązane z ciśnieniem. Mowa o miażdżycy, nadciśnieniu tętniczym, a także otyłości. Nie bez znaczenia jest to, czy ktoś w rodzinie pacjenta miał już jaskrę - to również sygnał, że ryzyko zachorowania rośnie.
Najważniejszym działaniem jakie można podjąć są regularne badania u okulisty. Program profilaktyki jaskry prowadzony przez NFZ pozwala na przeprowadzenie takich badań bezpłatnie. Zakwalifikować mogą się osoby już po 35 roku życia, które nie były badane w kierunku jaskry w ciągu ostatnich dwóch lat i u których występują przynajmniej niektóre z objawów: bóle gałek ocznych, jaskra w rodzinie, problemy z ciśnieniem, cukrzyca, miażdżyca itp. Lekarz przeprowadzi wywiad i wykona serię badań w tym badanie struktury oka, kąta między tęczówką a rogówką, ciśnienia wewnątrzgałkowego, czy badanie nerwu wzrokowego. To wszystko może pozwolić wykryć jaskrę, zanim rozwinie się ona do stopnia powodującego ślepotę.
Bardzo pomocna w profilaktyce jaskry może być też odpowiednia dieta. Zaleca się ograniczenie tłuszczów i cukrów - słodycze, produkty przetworzone, a nawet pieczywo i masło spożywane w nadmiarze mogą przyspieszyć rozwój jaskry. Poleca się natomiast spożywanie czerwonych owoców (jagody, czy żurawina), a także pokarmów bogatych w luteinę - np. szpinaku, czy jarmużu. Równie ważna w profilaktyce jaskry jest aktywność fizyczna. Nie musi to być intensywny trening na siłowni, wystarczy bieg lub nawet spacer, czy przejażdżka na rowerze kilka razy w tygodniu. Należy jedynie pamiętać o regularności ćwiczeń, aby były one skuteczne.
