Sobota, 23 listopada 2024

Jaskra wtórna – co to takiego?

30 stycznia 2020

Terminem „jaskra” określamy grupę kilku podobnych do siebie schorzeń, które powodują uszkodzenie nerwu wzrokowego. Jednym z nich jest jaskra wtórna. Na czym dokładnie polega i czym różni się od pozostałych odmian?

Różne postacie jaskry

W „rodzinie” jaskry (inna nazwa – glaukoma) występuje kilka chorób, z których większość polega na obecności podwyższonego ciśnienia cieczy wodnistej wewnątrz gałki ocznej. Najczęściej diagnozowaną i tym samym najczęściej spotykaną - ok. 80% przypadków - jest jaskra pierwotna z szerokim (otwartym) kątem przesączania. Inny typ to jaskra pierwotna z zamkniętym kątem przesączania. Obydwie odmiany schorzenia mogą występować również w formie wtórnej (o tym nieco dalej). Ponadto, wyróżniamy jeszcze jaskrę wrodzoną – która potrafi ujawniać się już w pierwszych miesiącach życia – a także jaskrę z prawidłowym ciśnieniem wewnątrzgałkowym (powodem neuropatii są tu najprawdopodobniej zaburzenia ukrwienia nerwu wzrokowego). Glaukoma uważana jest obecnie za chorobę cywilizacyjną – ilość zdiagnozowanych przypadków rośnie z roku na rok. Do 2020 r., wg szacunków naukowców, problem ten może dotyczyć nawet przeszło 75 milionów ludzi na świecie.

Jaskra wtórna

Jaskra wtórna, w odróżnieniu od pierwotnej, powstaje w wyniku innej choroby. Najczęściej powoduje ją przewlekle trwająca zaćma, cukrzyca, schorzenia naczyniowe, stany zapalne oczu, a także wszelkiego rodzaju urazy w tej okolicy. Czym więc różni się odmiana z szerokim kątem przesączania, od tej z zamkniętym? Pierwszy z rodzajów jaskry związany jest z nieprawidłowościami w rejonie dróg odpływu cieczy wodnistej z oka. Potrafi rozwijać się długo i nie dawać przy tym żadnych objawów. Zaniedbany może prowadzić do utraty wzroku! Leczenie skupia się na przyhamowaniu postępu choroby, tak, aby pacjent mógł jak najdłużej widzieć. Z kolei jaskra z zamkniętym kątem przesączania, związana z nieprawidłową budową kąta tęczówkowo-rogówkowego objawia się bólami głowy i oczu, a także wrażeniem efektu „halo” wokół źródeł światła. Może zaatakować nagle i szybko się rozwijać – dlatego również w jej przypadku ważna jest szybka reakcja.

Badajmy się regularnie!

Nie każda odmiana jaskry jest łatwa do wykrycia. W przypadku typu pierwotnego i wtórnego z zamkniętym kątem przesączania objawy są na tyle silne i na tyle charakterystyczne, że nie sposób ich nie zauważyć. Po potwierdzeniu badaniami przez lekarza można rozpocząć leczenie. Jednak jak już wspomnieliśmy, jaskra z otwartym kątem przesączania (również wtórna) może rozwijać się bezobjawowo nawet całymi latami, co czyni ją niezwykle trudną do wykrycia bez pomocy odpowiednich badań. Dlatego pamiętajmy o regularnych wizytach u okulisty i poddawaniu się badaniom profilaktycznym. Zachęcajmy też najbliższych! Kto wie, może właśnie dzięki temu komuś uda się odpowiednio wcześnie wykryć chorobę, a przez to zwiększyć skuteczność leczenia i uniknąć utraty wzroku?