Jaskra – podstawowe informacje

Jaskra to choroba, która powoduje znaczące pogorszenie widzenia, a nawet całkowitą utratę wzroku. Co powoduje jaskrę? Jakie są jej objawy i jakie możliwości leczenia jaskry daje współczesna okulistyka?

Jaskra to choroba, która występuje bardzo często. Jest jedną z częściej rozpoznawanych przez okulistów. Szacuje się, w Polsce boryka się z tym schorzeniem ponad dwieście tysięcy osób. Jaskra nazywana też Glaukoną to choroba, która prowadzi do poważnych uszkodzeń w obrębie nerwu wzrokowego. Sprawia to, że jakość widzenia stopniowo pogarsza się, może też dojść do całkowitej utraty wzroku. Na świecie jaskra uważana jest za drugą pod względem częstotliwości przyczynę wtórnej ślepoty.

Kto jest zagrożony jaskrą?

Wiadomo, że bezpośrednią przyczyną porażenia nerwu wzrokowego w przypadku jaskry jest podwyższone ciśnienie w gałce ocznej. Skąd się jednak bierze to zjawisko i jakie czynniki ryzyka mu sprzyjają? Wiadomo, że na jaskrę bardziej narażone są następujące osoby:

• Pod względem płci kobiety, natomiast pod względem rasy – Azjaci

• Chorzy na cukrzycę

• Osoby cierpiące na nadciśnienie tętnicze

• Osoby borykające się miażdżycą i hiperlipemią

• Osoby z krótkowzrocznością, zwykle w zakresie do poniżej 4 dioptrii, jeśli wadzie wzroku towarzyszą dodatkowo deformacje w obrębie siatkówki

• Jaskra współwystępuje też często z migrenami, jest też prawdopodobnie uwarunkowana genetycznie, bo występowanie jaskry w rodzinie często się powtarza

• Rozwojowi jaskry sprzyja też stałe narażenie na duży stres

Jakie są objawy jaskry?

Początki jaskry często przebiegają bez szczególnych objawów, co utrudnia leczenie tej choroby, bo pacjenci zgłaszają się do okulistów dość późno. Przy bardziej zaawansowanej jaskrze pojawia się często pogorszenie widzenia – niestety wiele osób myli to z pogłębieniem się wady wzroku. Charakterystyczne dla jaskry jest też widzenie tunelowe, czyli mocne zwężenie pola widzenia, a także efekt aureoli, gdy punktowe źródła światła widzimy jako otoczone świetlistymi, rozmytymi kręgami. Jaskra często objawia się też zaczerwieniem oczu. W przypadku dzieci o rozwoju jaskry może świadczyć rozmywająca się tęczówka bez wyraźnych granic. Jaskra może powodować też ból oczu, u części osób pojawia się bul głowy, nudności i wymioty, co często bywa mylone z objawami migrenowymi.

Dlatego ważne jest, aby nie zapominać o profilaktyce i regularnie – minimum co dwa lata zgłosić się do okulisty na wizytę kontrolną. U osób po czterdziestym roku życia wizyty kontrolne powinny odbywać się już raz w roku, bo w tym wieku ryzyko wielu schorzeń okulistycznych mocno wzrasta, dotyczy to także jaskry.

Aby rozpoznać jaskrę, lekarz okulista ma duże możliwości diagnostyczne. Podczas wizyty kontrolnej wykonywane jest na przykład badanie dba oka, które pozwala wykryć uszkodzenia w obrębie nerwu wzrokowego. Nowoczesna aparatura okulistyczna pozwala też na wykonanie badania obrazowego dna oka, które daje bardziej pogłębione wyniki. Bardzo istotne jest też wykonanie pomiaru ciśnienia w gałce oczne – jeśli wynik jest podwyższony, może to oznaczać, że rozwija się jaskra. Okuliści w diagnostyce jaskry wspierają się też tomografią okulistyczną.

Wczesne wykrycie jaskry daje większe szanse na spowolnienie jej rozwoju, co pozwala na dłużej uratować wzrok. Jeśli zgłosimy się do lekarza zbyt późno, ryzyko całkowitej utraty wzroku znacząco rośnie. W leczeniu jaskry stosuje się leki podawane w kroplach, których celem jest obniżenie ciśnienia w gałce ocznej.