Rodzaje jaskry

Statystyki pokazują, że na jaskrę może chorować nawet 800 tysięcy Polaków. Diagnozowany jest niestety tylko co drugi przypadek. Prawdopodobieństwo zachorowania zwiększa się wraz z wiekiem, jednak nie znaczy to, że choroba może wystąpić jedynie u osób starszych. Na całym świecie na jaskrę choruje przeszło 70 milionów ludzi. Choroba prowadzi do postępującego i nieodwracalnego uszkodzenia nerwu wzrokowego, co w wielu przypadkach kończy się całkowitą ślepotą. Główną przyczyną upośledzenia nerwu wzrokowego, a tym samym pojawienia się ubytków pola widzenia, jest podwyższone ciśnienie wewnątrzgałkowe. Jaskra w wielu przypadkach ma podłoże genetyczne, choć wśród czynników zwiększających ryzyko zachorowania wymienia się także niektóre schorzenia współistniejące (m.in. cukrzycę, nadciśnienie tętnicze i przewlekłe migreny) oraz długotrwałe leczenie sterydami. Istnieje kilka rodzajów jaskry. W dzisiejszym artykule posłużymy się najczęściej używaną klasyfikacją, tj. podziałem na jaskrę otwartego i zamkniętego kąta przesączania oraz wrodzoną i wtórną.

Jaskra otwartego kąta przesączania (inaczej: pierwotna lub przewlekła)
Jest to najczęściej występujący typ jaskry. Dotyczy aż 85 – 90 % spośród wszystkich rozpoznań. W tym przypadku ciśnienie wewnątrz gałki ocznej zwiększa się na skutek niedrożności kanalików odpowiedzialnych na swobodny przepływ cieczy wodnistej. Ten rodzaj jaskry przez długi czas może nie wywoływać żadnych objawów. Choroba zazwyczaj rozwija się przez wiele lat, a chory trafia do lekarza dopiero wtedy, kiedy schorzenie przybiera postać zaawansowaną. Wiele rozpoznań dokonywanych jest także podczas rutynowych wizyt u okulisty. Pojawiające się dolegliwości mają związek przede wszystkim ze stopniowym ograniczaniem pola widzenia. Niekiedy pojawiają się też charakterystyczne mroczki przed oczami. Tej rodzaj jaskry najczęściej dotyczy obojga oczu, a ryzyko zachorowania zwiększa się wraz z wiekiem. Wśród przyczyn powstawania jaskry otwartego kąta wymienia się przede wszystkim predyspozycje genetyczne. Jaskra otwartego kąta przesączania częściej występuje u mężczyzn.

Jaskra zamkniętego kąta przesączania
W przeciwieństwie do jaskry otwartego kąta, w tym przypadku występują poważne dolegliwości bólowe: przed wszystkim nawracające bóle głowy i oczu oraz objawy ze strony układu pokarmowego (nudności, wymioty). Pacjenci często skarżą się również na efekt tęczowych obręczy wokół źródeł światła oraz na okresowe zamglenia widzenia. Tempo rozwoju choroby najczęściej jest bardzo szybkie, a symptomy pojawiają się nagle. Ostry atak jaskry zamkniętego kąta przesączania może być bardzo niebezpieczny, dlatego wymaga natychmiastowej konsultacji lekarskiej. Ten rodzaj jaskry występuje u około 10 – 15 % diagnozowanych pacjentów. W tym przypadku schorzenie częściej dotyczy kobiet. Najistotniejszymi czynnikami ryzyka są nadwzroczność oraz specyficzny typ budowy gałki ocznej z dużą soczewką.

Jaskra wrodzona
Bardzo rzadki rodzaj jaskry występujący u niemowląt i małych dzieci. Przyczyną jest nieprawidłowy rozwój kąta przesączania jeszcze w okresie prenatalnym. Symptomami mogącymi wskazywać na obecność schorzenia są m.in. nadmierna wrażliwość na światło, łzawienie i powiększone oczy.

Jaskra wtórna
Ten typ jaskry pojawia się w następstwie podwyższonego ciśnienia gałki ocznej wywołanego inną chorobą. Schorzenie bardzo często rozwija się np. u cukrzyków czy osób chorych na zaćmę – obydwu chorobom może towarzyszyć zwiększone ciśnienie wewnątrzgałkowe. Jaskra wtórna może rozwinąć się także na skutek urazu oka lub przyjmowania niektórych leków.