Sen a nasz wzrok

Wzrok jest najważniejszym ze zmysłów. To właśnie on dostarcza nam większość informacji na temat otoczenia. Dzięki niemu możemy odnaleźć się w przestrzeni, podziwiać dzieła sztuki czy przekazywać emocje. Oczy pełnią też niezwykle ważną rolę w komunikacji. Wzrok pozwala odróżniać światło od ciemności, umożliwia rozpoznawanie kształtów i barw oraz daje możliwość oceny odległości między przedmiotami. Ponieważ bez umiejętności widzenia nasze codzienne życie byłoby o wiele trudniejsze, o oczy trzeba dbać. Należy chronić je przed działaniem szkodliwych czynników: nieprawidłowym oświetleniem, promieniowaniem ultrafioletowym czy suchym powietrzem. Ponieważ żyjemy w czasach, gdy nasze oczy są codziennie narażone na wysokie obciążenia (praca przed komputerem, przebywanie w klimatyzowanych, zadymionych i zakurzonych pomieszczeniach itd.), powinniśmy zapewnić im odpowiednią dozę odpoczynku. W tym celu stosujemy różne metody: krople do oczu, okłady czy wymuszone mruganie. Jednak nie każdy zdaje sobie sprawę z tego, że tak jak każdy inny narząd w ciele nasze oczy potrzebują po prostu… snu. Dlaczego sen jest tak ważny dla kondycji wzroku? Spróbujmy to wyjaśnić.

Jak niewyspanie wpływa na oczy?

Niedobór snu ma bardzo poważne konsekwencje dla kondycji całego naszego organizmu. Nocny wypoczynek ma kluczowe znaczenie dla prawidłowego funkcjonowania poszczególnych układów i narządów ciała. Przesypianie minimum 5-6 h dziennie jest podstawą zdrowego stylu życia. Skutkiem niewyspania jest nie tylko fakt, że w ciągu dnia nasze oczy „same się zamykają”; tak stan ma też znacznie poważniejsze konsekwencje. Deficyt snu powoduje przede wszystkim uczucie zmęczenia: sprzyja to zaburzeniom wydzielania filmu łzowego, potęgując wrażenie suchości i pieczenia. Niedobór snu objawia się też bólem, zaczerwienieniem i przekrwieniem oczu oraz mimowolnymi skurczami powiek. Naukowcy dowiedli, że chroniczne niewyspanie może również zwiększyć ryzyko zachorowania na jaskrę. Podwyższone ciśnienie wewnątrzgałkowe może doprowadzić do nieodwracalnego uszkodzenia siatkówki i nerwu wzrokowego, co w skrajnych przypadkach kończy się nawet całkowitą utratą wzroku. Brak wystarczającej ilości snu skutkuje negatywnie wpływa na układ nerwowy – również na obszar mózgu odpowiedzialny za przetwarzanie bodźców wzrokowych. Zapotrzebowanie na sen zmienia się wraz z wiekiem. Najwięcej snu potrzebują niemowlęta, najmniej osoby starsze. Dorośli powinni przesypiać około 7-9 godzin na dobę.

Co robią oczy w czasie snu?

Sen jest podstawowym źródłem regeneracji dla całego naszego organizmu. Jak już ustaliliśmy, jest też niezbędny dla zdrowia narządu wzroku. Czy zastanawiałeś się kiedyś, co robią twoje oczy, kiedy ty śpisz? Wbrew pozorom gałki oczne wcale nie są wtedy nieruchome. W czasie snu oczy wykonują bardzo szybkie ruchy – dzieje się tak pomimo obniżenia napięcia mięśniowego. Takie zachowanie nazywane jest ruchami fazy REM (Rapid Eye Movement). To najszybsze ruchy, jakie są wytwarzane przez nasz organizm! Naukowcy wciąż nie są pewni, czym jest to spowodowane. Jednak z hipotez głosi, że gałki oczne „podążają” za obrazami generowanymi przez mózg w czasie snu.