Zaćma – czy możliwe jest całkowite wyleczenie?
Piątek, 26 kwietnia 2024
Zaćma jest najczęściej występującą chorobą soczewki oka i jedną z najpowszechniejszych przyczyn ślepoty na świecie. Aż 51% spośród wszystkich przypadków utraty wzroku spowodowanych jest właśnie kataraktą. Ryzyko zachorowania zwiększa się z wiekiem. W związku ze starzeniem się społeczeństwa w Polsce zapotrzebowanie na leczenie zaćmy z roku na rok będzie prawdopodobnie coraz większe. Jakie są przyczyny powstawania tej tajemniczej choroby? Czy istnieją skuteczne sposoby jej całkowitego wyleczenia? Postanowiliśmy przyjrzeć się temu bliżej.
Zaćma jest jedną z najgroźniejszych chorób narządu wzroku. Naturalnie przejrzysta soczewka oka pod wpływem zaburzeń przemiany materii z czasem matowieje. Zmiany mają tendencję do pogłębiania, co prowadzi do stopniowego pogarszania jakości widzenia. Zmętnienie soczewki najczęściej dotyka osób powyżej 50 r.ż., w większości przypadków jest bowiem związane ze starzeniem się organizmu. Nie znaczy to, że zaćma jest wyłącznie chorobą ludzi starszych: może wystąpić również u młodszych osób. Zmętnienie soczewki pojawia się na skutek urazów oka oraz przyjmowania niektórych leków (w tym kortykosteroidów). Czasami, lecz bardzo rzadko, zdarzają się również przypadki zaćmy wrodzonej. Zmatowienie soczewki u niemowląt i małych dzieci jest spowodowane nieprawidłowym rozwojem narządu wzroku w okresie prenatalnym.
Zaćma objawia się postępującym pogorszeniem ostrości wzroku. W związku z tym, że soczewka staje się coraz bardziej mętna, wpadające do oka promienie światła nie są skupiane prawidłowo. Prowadzi to do wrażenia zamglenia i rozmazania oglądanego obrazu. Chorzy skarżą się także na problemy z dostrzeganiem i odróżnianiem barw, zwiększoną wrażliwością na światło (np. w czasie wychodzenia z domu w słoneczny dzień), wrażeniem patrzenia przez mgłę lub brudną szybę oraz szybko postępującą krótko- lub nadwzrocznością, której nie da się skorygować przy pomocy okularów/soczewek kontaktowych. Objawom bardzo często towarzyszy też charakterystyczne uczucie zmęczenia wzroku.
W celu zdiagnozowania zaćmy wykonuje się podstawowe badania okulistyczne. Na ich podstawie lekarz może stwierdzić nie tylko obecność zmian w obrębie soczewki, lecz także stopień ich zaawansowania. Im szybciej choroba zostanie rozpoznana, tym lepiej. W tym przypadku kluczowej jest bowiem jak najszybsze podjęcie leczenia. W terapii zaćmy stosuje się nowoczesne metody chirurgiczne. Jest to jedyna skuteczna metoda przywrócenia ostrości widzenia pacjentom ze zmętnieniem soczewki. Nie pomogą tu żadne okulary ani soczewki kontaktowe. W pełni bezpieczną i skuteczną metodą leczenia katarakty jest natomiast fakoemulsyfikacja. Zabieg usunięcia zaćmy przeprowadzany jest w warunkach ambulatoryjnych. Pacjent zachowuje pełną świadomość i może porozumiewać się z personelem medycznym. Nad stanem operowanego przez cały czas czuwa obecny na sali anestezjolog. Jeśli chodzi o znieczulenie, nie ma potrzeby stosowania narkozy – wystarczy znieczulenie miejscowe kroplowe. Zabieg trwa kilkanaście minut, a pacjent może jeszcze tego samego dnia wrócić do domu. Poprawa jakości widzenia w większości przypadków jest natychmiastowa. Ponieważ podczas operacji zmętniała soczewka jest usuwana z oka i zastępowana specjalnym implantem wewnątrzgałkowym, możliwe jest całkowite wyleczenie zaćmy – choroba nie atakuje bowiem sztucznych soczewek. Taka metoda pozwala na wyeliminowanie katarakty na każdym stadium zaawansowania.
