Co to jest zaćma podtorebkowa?
Sobota, 20 kwietnia 2024
Wzrok jest bez wątpienia najważniejszym ze zmysłów. Szacuje się, że dzięki niemu zdobywamy aż 80% informacji o otaczającym świecie. Umiejętność widzenia to jedna z najbardziej niezwykłych zdolności człowieka. Do prawidłowego funkcjonowania narządu wzroku niezbędna jest ścisła współpraca wielu elementów. W powstawaniu obrazu uczestniczą przede wszystkim ośrodki optyczne: rogówka, ciecz wodnista, soczewka i ciało szkliste. Wyraźne widzenie z bliska i z daleka umożliwia mechanizm zwany akomodacją, polegający na zmianie krzywizny soczewki. Zdrowa soczewka jest przezroczystym, elastycznym narządem o zmiennej zdolności skupiającej. Niestety ta część oka podatna jest na różnego rodzaju schorzenia. Wśród najpoważniejszych, a jednocześnie najczęstszych, znajduje się zaćma (katarakta), czyli stopniowe mętnienie soczewki. Jednym z typów katarakty jest zaćma podtorebkowa.
Soczewka ludzkiego oka ma dość złożoną budowę. W centrum znajduje się jądro, składające się z kilku warstw komórek. Jądro otoczone jest korą soczewki – strukturą zbudowaną z włókien. Całość ograniczona jest bezkomórkową strukturą zwaną torebką soczewki. Do pojawienia się zmętnień może dojść w każdym z tych obszarów. Gdy zmiany dotyczą torebki, mamy do czynienia z zaćmą podtorebkową. Proces chorobowy rozwija się więc w tylnej części soczewki.
Podobnie jak inne typy katarakty, również zaćma torebkowa jest związana z wiekiem. Najwyższą zachorowalność notuje się u osób powyżej 50 roku życia. Spośród wszystkich typów katarakty zaćma podtorebkowa częściej niż inne dotyka także młodych pacjentów. Choroba może rozwinąć się w następstwie stanów zapalnych, przebytych urazów, przyjmowania kortykosteroidów czy szkodliwego napromieniowania.
Typowym objawem zaćmy podtorebkowej jest obniżenie ostrości widzenia z bliska. Pacjenci dotknięci chorobą skarżą się również na światłowstręt i zaburzenia widzenia w jasnym świetle (np. w pogodny, słoneczny dzień). Ponieważ promienie wnikające do gałki ocznej nie mogą być prawidłowo zogniskowane, obraz powstający na siatkówce staje się zamglony i niewyraźny. Kłopoty z widzeniem pojawiają się również w nocy: pacjenci obserwują charakterystyczne otoczki wokół źródeł światła (efekt halo). W przypadku zaćmy podtorebkowej pogorszenie widzenia może nastąpić bardzo szybko, dlatego kluczowa jest jak najszybsza konsultacja okulistyczna. Wczesne postawienie diagnozy umożliwia niezwłoczne wdrożenie odpowiedniego leczenia.
Choć zmian występujących w obrębie soczewki nie da się wyleczyć farmakologicznie, istnieją inne skuteczne metody pozwalające na przywrócenie pełnej ostrości wzroku. Pacjenci cierpiący z powodu katarakty mogą skorzystać z innowacyjnych metod zabiegowych, umożliwiających wyleczenie choroby w ramach tzw. chirurgii jednego dnia. Wśród najbardziej zaawansowanych technik medycznych znajduje się fakoemulsyfikacja. Zabieg polega na rozbiciu naturalnej, zmętniałej soczewki i zastąpieniu jej sztucznym implantem. Operacja jest bezbolesna i trwa zaledwie kilkanaście minut. Ponieważ nie ma konieczności stosowania narkozy (podaje się jedynie znieczulenie miejscowe w formie kropli), pacjent przez cały czas zachowuje pełną świadomość. Skuteczność leczenia jest bardzo wysoka, a metoda ma powszechne zastosowanie na całym świecie. Powikłania pooperacyjne zdarzają się rzadko – zabieg uznawany jest za wysoce bezpieczny.
