Sobota, 23 listopada 2024
Najważniejszym miejscem w siatkówce oka jest tzw. plamka żółta – obszar największego zagęszczenia pręcików i czopków. Bodźce odebrane przez fotoreceptory są przekształcane na impulsy nerwowe i przesyłane nerwem wzrokowym do mózgu, gdzie następuje ich interpretacja. Jednym z groźniejszych schorzeń oczu jest zwyrodnienie plamki żółtej, znane szerzej jako AMD. Eksperci potwierdzają, że w leczeniu tego niebezpiecznego schorzenia kluczowe znaczenie ma odpowiednia dieta.
Zwyrodnienie plamki żółtej jest chorobą powodującą zmiany patologiczne w centralnej części siatkówki. Ryzyko zachorowania zwiększa się wraz z wiekiem. Statystyki pokazują, że AMD stanowi trzecią (po zaćmie i jaskrze) przyczynę utraty wzroku u osób po 60. roku życia. Nieleczone zwyrodnienie plamki żółtej może prowadzić do nieodwracalnego uszkodzenia siatkówki. W literaturze medycznej wyróżnia się dwie postacie choroby: suchą oraz mokrą. Spośród wszystkich diagnozowanych przypadków 90% stanowi odmiana sucha, będąca wynikiem wolno postępującej degeneracji fotoreceptorów oraz pogorszenia funkcjonowania komórek nabłonka barwnikowego siatkówki. Znacznie rzadziej występuje postać wysiękowa. W przeciwieństwie do odmiany suchej, w tym przypadku pogorszenie widzenia pojawia się nagle i jest wynikiem przedostawania się przez nowoutworzone naczynia krwionośne siatkówki płynu surowiczego powodującego unoszenie błony i krwotoki wewnętrzne. Do najbardziej charakterystycznych objawów zwyrodnienia plamki żółtej należy postrzeganie linii prostych jako falujące, pojawienie się ciemnego obszaru w centrum pola widzenia, zniekształcenie oglądanego obrazu i pogorszenie jego kontrastu oraz osłabienie widzenia barwnego. Ponieważ upośledzeniu ulega widzenie centralne, chorzy zaczynają mieć problemy z wykonywaniem rutynowych codziennych czynności: robieniem zakupów, oglądaniem telewizji, czytaniem i pisaniem czy kierowaniem samochodu. Pacjenci zgłaszający się do gabinetów okulistycznych skarżą się również na takie dolegliwości jak kłopoty z rozpoznawaniem twarzy oraz problemy z odczytaniem numeru nadjeżdżającego autobusu. W powstawaniu choroby ma udział wiele czynników, wśród których za najważniejsze uznaje się wiek, płeć (AMD częściej dotyka kobiet), uwarunkowania genetyczne, wady refrakcji, nadciśnienie tętnicze, palenie papierosów i wysoki poziom cholesterolu.
Naukowcy udowodnili, że zwiększone ryzyko wystąpienia zmian zwyrodnieniowych plamki żółtej może być wynikiem złych przyzwyczajeń żywieniowych. W wyniku długotrwałych niedoborów niezbędnych składników odżywczych poszczególne elementy narządu wzroku ulegają osłabieniu, stając się bardziej podatne na zmiany na poziomie komórkowym. Z tego względu osoby zagrożone AMD powinny starać się utrzymywać zrównoważoną i właściwie zbilansowaną dietę.
W celu opóźnienia progresji choroby specjaliści zalecają stosowanie diety bogatej w karotenoidy i antyoksydanty: luteinę, beta-karoteny oraz witaminy C i E. Naturalnymi źródłami luteiny są m.in. szpinak, gorczyca, zielona pietruszka, pomidory, marchew, pomarańcze, zielona sałata, zielony groszek, brukselka, dynia, cukinia, szczypiorek, por i brokuły. Leczenie zwyrodnienia plamki żółtej wspomaga także wzbogacenie diety o kwasy Omega-3. Zawierają je tłuste ryby morskie: makrela, łosoś, okoń, śledź, halibut, dorsz, sardynki, sola, pstrąg i tuńczyk. Ochronę przed rozwojem AMD zapewniają ponadto niektóre pierwiastki, szczególnie cynk i selen.