Co zrobić gdy podejrzewasz u siebie amd?
Sobota, 4 maja 2024
AMD to skrót od angielskiego Age-related Macular Degeneration i oznacza zwyrodnienie plamki żółtej. Jest to jedna z najgroźniejszych obecnie chorób oczu, właściwie nieuleczalna. Dotyka najczęściej osoby w starszym wieku - po 50 roku życia zagrożenie rośnie. Jest też jednym z najczęstszych powodów utraty wzroku. AMD występuje w dwóch odmianach - suchej i mokrej (inaczej wysiękowej). Odmiana sucha zwyrodnienia plamki żółtej związana jest ze starzeniem się narządu wzroku, rozwija się powoli i w początkowych stadiach daje bardzo łagodne objawy, przez co często diagnozowana jest dość późno. Odmiana mokra jest dużo bardziej gwałtowna, spowodowana jest tworzeniem się niewłaściwych, groźnych naczyń krwionośnych w oku i zdarza się często osobom młodszym. Trudno jej zapobiec ze względu na to, że pojawia się nagle. W przypadku odmiany suchej jednak istnieje kilka objawów, którym warto się przyglądać. Jeśli zauważasz problemy z widzeniem i podejrzewasz, ze może to być zwyrodnienie plamki żółtej, natychmiast udaj się do okulisty.
Przede wszystkim warto wiedzieć czym jest plamka żółta i dlaczego jest tak ważna. Plamka żółta to niewielki punkt na siatkówce oka. W niej jednak kryje się najwięcej fotoreceptorów, odpowiedzialnych za zbieranie promieni słonecznych na siatkówce, a co za tym idzie - za ostre widzenie. Przyczyny zwyrodnienia plamki żółtej wciąż nie są do końca jasne - to nadal stosunkowo tajemnicza choroba. Wśród faktorów wpływających na jej rozwój wymienia się najczęściej czynniki genetyczne, wiek, palenie tytoniu, ale też inne schorzenia, takie jak miażdżyca, czy nadciśnienie tętnicze. Dlatego tak ważna w profilaktyce AMD jest dieta. Warto ograniczyć spożywanie tłuszczy zwierzęcych, a dostarczać organizmowi dużo luteiny, znajdującej się na przykład w zielonych, żółtych i pomarańczowych warzywach.
Objawy zwyrodnienia plamki żółtej często są dość subtelne. Dużo łatwiej je wychwycić patrząc jedynie jednym okiem, a zasłaniając drugie. Do objawów AMD zalicza się niewyraźne widzenie powodujące na przykład trudności w czytaniu, czy pogorszenie widzenia w nocy. To może jednak oznaczać też inne wady wzroku, nie należy więc od razu zakładać, że to zwyrodnienie plamki żółtej. Do bardziej charakterystycznych objawów należą wrażenie falowania linii, które w rzeczywistości są proste oraz pojawienie się w centrum pola widzenia ciemnej plamy. Jeśli zauważasz u siebie którekolwiek z tych objawów, udaj się do okulisty na badania. Dobrym pomysłem będą też regularne badania okulistyczne po ukończeniu 50 roku życia. Wczesne wykrycie zwyrodnienia plamki żółtej podnosi szanse na zahamowanie jej rozwoju.
Pierwszym elementem badania w kierunku wykrycia zwyrodnienia plamki żółtej będzie wywiad lekarski. Doktor wypyta dokładnie o objawy, dzięki czemu będzie mógł określić, czy jest to potencjalnie AMD, czy też inna wada wzroku. Następnie wykona serię badań, które pozwolą potwierdzić diagnozę. Sprawdza się ostrość wzroku zarówno bliży, jak i dali. Wykonuje się także test Amslera, w którym pacjent wpatruje się w planszę, na której narysowane są pionowe i poziome linie przypominające kratę, a w centrum znajduje się punkt. Należy wpatrywać się w punkt i ocenić, czy linie są proste, czy też zdają się falować. Wykonuje się też badanie dna oka, badanie w lampie szczelinowej i sprawdza się ciśnienie wewnątrzgałkowe. Jednak najważniejszymi badaniami sprawdzającymi, czy pacjent choruje na AMD są badania obrazowe siatkówki - angiografia fluresceinowa oraz koherentna tomografia. To te testy pozwolą na postawienie ostatecznej diagnozy.
