Przyczyny zaćmy
Sobota, 23 listopada 2024
Zaczynasz mieć coraz większe problemy z wyraźnym widzeniem? Wymieniałeś okulary już kilka razy, lecz nie przyniosło to oczekiwanego rezultatu? Być może jest to sygnał, że chorujesz na zaćmę. Zaćma, nazywana także kataraktą, jest efektem zaburzeń przemiany materii w soczewce oka, przez co naturalnie przejrzysta tkanka staje się coraz bardziej mętna. Zaćma przez wiele lat może nie dawać poważniejszych objawów, dlatego towarzyszące jej dolegliwości często bywają bagatelizowane. Chorzy zgłaszają się do lekarza dopiero wtedy, kiedy symptomy choroby stają się uciążliwe i zaczynają obniżać komfort życia. Oczy są jednym z najważniejszych narządów w naszym organizmie, dlatego powinniśmy regularnie kontrolować ich stan. Wczesne wykrycie zaćmy pozwala na uniknięcie wielu przykrych konsekwencji – z całkowitą utratą wzroku włącznie. Leczenie zaćmy polega na wstawieniu w miejsce zmętniałej soczewki specjalnego implantu wewnątrzgałkowego. Aby dokładniej zrozumieć, czym jest zaćma, warto poznać przyczyny jej powstawania. W dzisiejszym artykule opisujemy najważniejsze czynniki mające wpływ na rozwój choroby.
Do mętnienia soczewki w większości przypadków dochodzi na skutek naturalnych procesów starzenia. Zmiany w strukturze tkanki wydają się nieuniknione – podobnie jak siwienie włosów czy zmarszczki. Postępująca degeneracja soczewki wywołuje charakterystyczne symptomy, które chorzy opisują jako wrażenie patrzenia przez mgłę lub brudną szybę. Na skutek postępującego matowienia soczewki dochodzi do pogorszenia ostrości widzenia zarówno z bliska, jak i z daleka. Typowym objawem jest także zmiana koloru źrenicy, która z czarnej staje się szarobiała. Zaćma starcza najczęściej ujawnia się około 60. roku życia, jednak jej pierwsze symptomy dają się zaobserwować już po czterdziestce. Nie u wszystkich osób choroba rozwija się w takim samym stopniu. W zależności od tego, który obszar soczewki zostanie zaatakowany przez chorobę, wyróżnia się zaćmę jądrową, korową i podtorebkową. Katarakta może objąć również całą soczewkę.
Choć najczęściej rozpoznawanym typem katarakty jest zaćma starcza, nie można założyć, że schorzenie nie może wystąpić również u osób młodszych. Wśród przyczyn takiego stanu można wymienić co najmniej kilka czynników. Przede wszystkim są to urazy mechaniczne oka, długotrwałe narażenie oczu na szkodliwe czynniki (np. promieniowanie UV) oraz współistniejące wady wzroku (zwłaszcza krótkowzroczność).
Rzadkim rodzajem katarakty jest zaćma wrodzona. Występuje u noworodków oraz bardzo małych dzieci. Głównymi przyczynami są w tym przypadku uwarunkowania genetyczne i zaburzenia metaboliczne. Choroba może też zostać wywołana zakażeniem wirusowym (towarzyszącym np. grypie, żółtaczce zakaźnej czy różyczce) przebytym przez matkę w okresie ciąży oraz przyjmowaniem przez nią niektórych leków. Katarakta spowodowana czynnikami genetycznymi może pojawić się zaraz po narodzinach lub ujawnić się dopiero po kilku latach.
Przyczyny wpływające na pojawienie się zmętnienia soczewki mogą wynikać również z niektórych chorób przewlekłych. Podwyższone prawdopodobieństwo zaćmy wikłającej występuje przede wszystkim u cukrzyków oraz osób z chorobami tarczycy. Szczególnie niebezpieczna jest zaćma cukrzycowa, powodująca rozległe i poważne uszkodzenia wzroku. Jeśli chodzi o pozostałe przyczyny rozwoju zaćmy wikłającej istotne wydają się zwłaszcza długotrwałe stany zapalne w obrębie narządu wzroku oraz inne choroby oczu (np. jaskra).
