Zaćma wrodzona – charakterystyka oraz metody leczenia.
Sobota, 23 listopada 2024
Zaćma (potocznie nazywana kataraktą) jest zwykle kojarzona z dolegliwością pojawiającą się u osób w zaawansowanym wieku. To poważne schorzenie, związane z zaburzeniami widzenia z powodu zmętnienia soczewki oka, faktycznie jest najczęściej diagnozowane u osób starszych. Jednakże zaćma może wystąpić nie tylko u osób po 60. roku życia. Do tej pory opisano jak kilka rodzajów katarakty. Jednym z nich jest zaćma wrodzona, która znacznie się różni od choroby rozwijającej się u osób starszych.
Zaćma wrodzona, w przeciwieństwie do innych typów tej choroby, pojawia się u osób w młodym wieku. Schorzenie występuje u noworodków oraz u bardzo małych dzieci.
Jak do tej pory nie udało się ustalić jednoznacznych przyczyn występowania choroby. Zaćma wrodzona nie została do końca poznana, a ustalenie dokładnej etiologii schorzenia może zająć jeszcze trochę czasu. Do tej pory ustalono, że na pojawienie się zaćmy wrodzonej u noworodków może mieć wpływ co najmniej kilka czynników. Wśród przyczyn wymienia się przede wszystkim nieprawidłowy przebieg ciąży – zwłaszcza przyjmowanie przez matkę pewnych leków oraz różnego typu zakażenia wewnątrzmaciczne. Niebezpieczne mogą być także niektóre choroby przebyte podczas ciąży, np. różyczka. Inną przyczyną wystąpienia u noworodka zaćmy wrodzonej mogą być także zaburzenia chromosomowe, głównie zespół Downa. Okazuje się także, że ten typ zaćmy może być przenoszony na drodze dziedziczenia. Przyjmuje się, że około 1/3 przypadków zaćmy wrodzonej ma charakter genetyczny. Osobną grupą przyczyn stanowią uszkodzenia w obrębie gałki ocznej powstałe na skutek choroby lub urazu.
W przypadku zaćmy u dorosłych najlepszą metodą leczenia jest przeprowadzenie zabiegu chirurgicznego. Taka operacja jest tak naprawdę jedyną skuteczną metodą wyleczenia zaćmy, ponieważ nie istnieje żadna farmakologia będąca w stanie wyeliminować czy zahamować postępowanie choroby. U małych dzieci techniki operacyjne stosowane są bardzo rzadko, ponieważ są o wiele bardziej ryzykowne. Dzieje się tak dlatego, że wraz z rozwojem dziecka jego soczewka na bieżąco akomoduje się do nowych warunków, co sprawia, że raz przeprowadzona operacja okazać się skuteczna jedynie na jakiś czas. W większości przypadków u takich dzieci konieczne jest wykonanie co najmniej jednego zabiegu wtórnego. Leczenie zaćmy u noworodków i bardzo małych dzieci polega najczęściej na usunięciu zaćmy, jednak bez wszczepiania sztucznej soczewki. W jej miejsce stosuje się specjalne gazoprzepuszczalne soczewki kontaktowe, które umożliwiają maluchowi prawidłowe widzenie na dłuższy czas. Gdy dziecko jest już starsze, a jego oko osiągnęło już określone parametry akomodacyjne, wówczas przeprowadza się operacyjne wszczepienie sztucznej soczewki wewnątrzgałkowej. Niezależnie od tego, jaka metoda leczenia zostanie przyjęta, w przypadku zaćmy wrodzonej po wykonaniu zabiegu konieczna jest odpowiednia rehabilitacja.
