Czy możemy wcześnie wykryć AMD?
Czwartek, 9 maja 2024
AMD to groźna i bardzo często występująca choroba oczu. Powszechnie używany w okulistyce skrót pochodzi od angielskiego określenia Age-related Macular Degeneration. To bardzo trafna nazwa, bo podkreśla związek tej choroby z wiekiem – istotnie jest to schorzenie ludzi dojrzałych. Po polsku częściej używa się jednak określenia zwyrodnienie plamki żółtej, które oddaje istotę tej choroby.
Dlaczego wczesne wykrywanie AMD jest tak ważne? Choroba ta ma bardzo poważne konsekwencje. Choć początkowo pacjenci skarżą się tylko na pogorszenie jakości widzenia, co przecież ma miejsce także przy nadwzroczności lub niedowidzeniu, AMD może prowadzić nawet do ślepoty. To właśnie rozwój AMD najczęściej jest przyczyną wtórnej utraty wzroku u ludzi dojrzałych. Szczególnie groźna jest przy tym tzw. wysiękowa postać AMD.
Tak jak w przypadku innych chorób, także tutaj odpowiednio wczesne postawienie diagnozy jest kluczowe dla powodzenia w leczeniu. Im szybciej wdrożymy odpowiednie leczenie, tym większe szanse na uratowanie wzroku oraz spowolnienie rozwoju choroby.
Warto wiedzieć, że już po ukończeniu czterdziestego roku życia powinniśmy pamiętać o regularnych wizytach kontrolnych u okulisty. Na początku wystarczy, jeśli pojawimy się w gabinecie okulistycznym co dwa lata – oczywiście jeśli nie dzieje się nic niepokojącego. Dlaczego to ważne? Bo wiele chorób narządu wzroku nie daje od razu wyraźnych objawów. Z wiekiem wizyty kontrolne powinny być częstsze, pacjenci po pięćdziesiątym roku życia powinni co roku odwiedzać okulistę.
Warto też obserwować swój organizm. Jakie symptomy są niepokojące? Przede wszystkim pogorszenie jakości widzenia w centrum pola widzenia. W przypadku AMD obraz rozmazuje się w środku, niekiedy w centralnym punkcie pola widzenia pojawia się czarna plama. Kiedy czytamy, widzimy zwykle wyraźnie początek i koniec tekstu, natomiast jego środkowa część przestaje być wyraźna i staje się nieczytelna. Przy AMD charakterystycznej jest też falowanie oraz załamani linii prostych. Często pojawiają się też problemy z widzeniem po zmroku. Wystąpienie takich objawów oznacza, że należy jak najszybciej udać się do okulisty.
Jeśli chcemy sprawdzić, czy nasza plamka żółta funkcjonuje prawidłowo, możemy wykonać tak zwany test Amslera. To badanie, jakim posługują się też lekarze okuliści i w swoich gabinetach, jednak możemy je też wykonać w domu! Uwaga – tego rodzaju domowe badania nie mogą zastąpić diagnozy i wizyt kontrolnych, są natomiast elementem samokontroli działania narządu wzroku. U osób z już zdiagnozowanym AMD test Amslera służy do monitorowania postępowania choroby.
Na czym polega test Amslera? Siatka Amslera jest kwadratem o boku dziesięciocentymetrowym. Co pół centymetra poprowadzone są w nim linie co pół centymetra, co tworzy regularną siatkę. W centralnym punkcie figury, na przecięciu linii zaznaczony jest ciemniejszy punkt. Aby przeprowadzić test należy zasłonić jedno oko, a następnie z odległości około trzydziestu centymetrów obserwować zaznaczony punkt. Jeśli pojawią się mroczki, obraz zacznie falować, a siatka straci regularność, lub w środku kwadratu pojawi się czarna plama to znaczy, że mamy problemy z funkcjonowaniem plamki żółtej i należy skorzystać z pomocy okulisty jak najszybciej.
