Sobota, 23 listopada 2024
Zaćma jest chorobą polegającą na zmętnieniu soczewki oka. Schorzenie ma charakter postępujący, co oznacza, że nieleczone może doprowadzić do całkowitej utraty wzroku. Zaćma uznawana jest na najczęstszą przyczynę ślepoty na świecie. W klasyfikacjach medycznych wyróżnia się kilka typów zaćmy. Każdy z nich ma charakterystyczne dla siebie objawy. Chorobę dzieli się m.in. ze względu na przyczynę (starcza, następowa, pourazowa, powikłana) i lokalizację powstałych zmian (jądrowa, podtorebkowa tylna, brunatniejąca, korowa). Schorzenie może być nabyte lub wrodzone.
Soczewka to przezroczysty, nieunerwiony i nieunaczyniony narząd znajdujący się w przedniej części oka. Jest odpowiedzialna za ogniskowanie docierających do gałki ocznej promieni światła. Dzięki swojej elastyczności może zmieniać przednią krzywiznę, pozwalając na wyraźne widzenie obiektów położonych w różnej odległości. Organ umiejscowiony jest pomiędzy tęczówką a ciałem szklistym. Zbudowany jest z kilku elementów. Centralną część soczewki stanowi jądro. Wokół niego znajduje się kora soczewki zbudowana z włókien i otoczona torebką soczewki. W przypadku zaćmy korowej w pierwszej kolejności mętnieniu ulegają warstwy znajdujące się na obwodzie. Ten typ katarakty jest dość prosty do rozpoznania i łatwo widoczny w badaniu okulistycznym.
Zaćma korowa najczęściej jest diagnozowana u osób powyżej 50 roku życia. Pojawiające się u nich mętnienie soczewki jest związane z naturalnymi procesami starzenia się organizmu. W niektórych przypadkach katarakta stanowi powikłanie po przeprowadzonych operacjach lub skutek uboczny przyjmowania szkodliwych substancji. Ponieważ zmętnienie rozpoczyna się na obwodzie soczewki a nie w centrum pola widzenia, zmiany mogą przez wiele lat nie upośledzać funkcjonowania układu optycznego.
Ponieważ jądro soczewki nadal funkcjonuje prawidłowo, w przebiegu zaćmy korowej ostrość widzenia niekoniecznie będzie się znacznie pogarszać (zwłaszcza w pierwszych fazach choroby). Natomiast bardzo charakterystycznym symptomem jest rozszczepienie światła, wynikające ze zmętnień powstających w miejscach załamywania promieni świetlnych. Oprócz tego typowym objawem jest wrażenie rozdwojonego obrazu i większa niż zwykle wrażliwość na światło (fotofobia). Niekiedy pojawia się także utrudnione widzenie konturów przedmiotów (zwłaszcza po zmierzchu). Tego rodzaju dolegliwości są łatwo zauważalne dla pacjenta, dlatego istnieje duża szansa przywrócenia sprawności widzenia. Warunkiem jest oczywiście jak najszybsze podjęcie odpowiedniego leczenia.
Na obecny moment nie istnieją żadne farmakologiczne metody leczenia zaćmy korowej. Jednak współczesna medycyna oferuje pacjentom inne sposoby terapii. Jedną z nich jest zabieg fakoemulsyfikacji. Polega on na rozbiciu zmętniałej soczewki za pomocą wibracji ultradźwiękowych i odessaniu pozostałości specjalną końcówką rozdrabniającą. Następnie do oka wszczepiany jest specjalny implant (sztuczna soczewka). Fakoemulsyfikacja jest najskuteczniejszą metodą usuwania zaćmy na każdym etapie zaawansowania. Zabieg wykonywany jest w ramach tzw. chirurgii jednego dnia, co oznacza, że pacjent może wyjść do domu już kilka godzin po operacji. Znieczulenie podawane jest w formie kroplowej, z zachowaniem pełnej świadomości – nie ma konieczności stosowania narkozy. Dzięki fakoemulsyfikacji możliwe jest przywrócenie pełnej sprawności wzroku również osobom z ciężkim przebiegiem katarakty.