Rodzaje zaćmy - w skrócie
Wtorek, 23 kwietnia 2024
Zaćma, zwana inaczej kataraktą, to jedna z najgroźniejszych chorób oczu. Może spowodować całkowitą ślepotę, a wyleczyć ją można tylko operacyjnie. Katarakta polega na zmętnieniu soczewki w oku pacjenta, co stopniowo pozbawia go wzroku. Zakłada się, że dotyka ona głównie osoby starsze, nie jest to jednak prawdą. Również ludzie młodzi mogą zapaść na zaćmę. Co ważne, rodzajów zaćmy jest kilka. Wyróżnia się ich trzy zależnie od tego, która część soczewki mętnieje. Dodatkowo istnieje zaćma wikłająca i wtórna.
O zaćmie korowej mówimy, gdy soczewka mętnieje najpierw na obwodzie. Widzenie nie zanika od razu, jako, że centralna część soczewki w początkowym etapie choroby pozostaje przejrzysta. Mogą pojawić się białe zmętnienia na obrzeżach pola widzenia. Częstym objawem w zaćmie korowej jest nadwrażliwość na światło. Dopiero na bardziej zaawansowanym etapie choroby następuje zaburzenie ostrości widzenia u pacjenta.
Zaćma jądrowa z kolei występuje w centrum soczewki. Paradoksalnie na początku choroby zdarza się, że wzrok pacjenta się poprawia. Nagle nie są mu potrzebne okulary do czytania, których potrzebował wcześniej. Z czasem jednak, gdy zmętnienie postępuje i rozszerza się na całą soczewkę, chory zaczyna tracić ostrość widzenia, obraz często wydaje się podwójny, pogarsza się też widzenie barw.
Innym rodzajem zaćmy jest zaćma podtorebkowa. Ta odmiana katarakty powstaje w tylnej części soczewki. Charakteryzuje się dużo bardziej gwałtownym przebiegiem, niż zaćma jądrowa i korowa. Widzenie z bliska szybko staje się utrudnione. W jasnym oświetleniu również widzenie dali staje się kłopotliwe. Nierzadkim objawem jest efekt halo wokół źródeł światła bądź rozpraszanie się światła. Obraz staje się niewyraźny, a chory ma wrażenie widzenia za mgłą.
Wiele przypadków zaćmy przyjmuje postać mieszaną, na przykład podtorebkowo-korową, lub korowo-jądrową. Katarakta może więc przebiegać na wiele sposobów. Dlatego tak ważne jest, aby już przy pierwszych niepokojących objawach zgłosić się do lekarza okulisty. Uważne obserwowanie rozwoju zaćmy pozwoli stwierdzić jej przebieg, kolejne fazy, i określić rodzaj zaćmy występujący u danego pacjenta.
Zaćma wikłająca to szczególny rodzaj zaćmy. Występuje nie tylko u osób starszych - zapadają na nią osoby w każdym wieku. Standardowo zaćma wynika z zaburzeń przemiany materii soczewki, co prowadzi do jej zmętnienia. W przypadku zaćmy wikłającej jednak powody jej wystąpienia są inne. Wiążą się dużo częściej z urazami oka. Może to być stan zapalny, odwarstwienie siatkówki, bądź występowanie innych chorób, jak jaskra, czy cukrzyca. Objawy zaćmy wikłającej są podobne do objawów pozostałych rodzajów zaćmy. Kolory tracą głębię, wzrok wydaje się zamglony, pojawiają się problemy z widzeniem z bliska, czy widzeniem przy słabym oświetleniu. Operacja zaćmy wikłającej przebiega tak samo, jak każdego innego rodzaju zaćmy, niejednokrotnie jednak wymaga dopłaty ze strony pacjenta.
Ostatnim rodzajem katarakty jest zaćma wtórna. Nazwa ta jest dość myląca. Zaćma wtórna występuje po operacji usunięcia zaćmy. W czasie zabiegu tylna torebka soczewki nie jest usuwana. Zdarza się, że jakiś czas po operacji ta tylna torebka staje się zamglona. Zaćma wtórna nie jest więc właściwie nawrotem zaćmy pierwotnej, a raczej swego rodzaju powikłaniem po operacji. Występuje bardzo rzadko i niejednokrotnie dopiero kilka lat po zabiegu. Aby usunąć zaćmę wtórną nie ma potrzeby ponownego chirurgicznego usuwania soczewki. Zabieg wykonywany jest za pomocą lasera.
