Czym jest AMD?
Czwartek, 9 maja 2024
AMD to skrót od angielskiego zwrotu Age-related Macular Degeneration, po polsku choroba ta nosi nazwę zwyrodnienie plamki żółtej. Jest to jedna z najczęściej występujących przypadłości, z jakimi pacjenci zgłaszają się do klinik okulistycznych. Choroba ta jest jednak tyleż samo powszechna – choruj na nią blisko dwadzieścia pięć milionów ludzi na całym świecie – co groźna. Nieleczone AMD może prowadzić do zwyrodnień w obrębie siatkówki, a w dalszej kolejności – nawet do utraty wzroku. To właśnie z powodu AMD najczęściej dochodzi do ślepoty pojawiającej się u osób dorosłych, szczególnie tych po sześćdziesiątym roku życia.
Dlatego w przypadku AMD tak ważne jest, by jak najszybciej reagować na pierwsze symptomy tego schorzenia i udać się po pomoc do dobrej kliniki okulistycznej. Odpowiednio szybka reakcja może zapobiec utracie zdolności widzenia.
Plamka żółta to miejsce znajdujące się na siatkówce oka, w którym występuje największe zagęszczenie czopków, co oznacza największą rozdzielczość widzenia. U ludzi plamka żółta odpowiada za ostre i wyraźne widzenie. Jest niezbędna na przykład podczas czytania czy prowadzenia samochodu a także przy rozpoznawaniu twarzy. Plamka żółta odpowiada za tzw. widzenie centralne, a więc za to, żeby środek obrazu był wyraźny i wyostrzony.
Osoby, u których pojawia się zwyrodnienie plamki żółtej zwykle skarżą się na to, że ich widzenie traci ostrość, szczególnie w centralnej części. Zaczynają załamywać się i falować linie proste. Najczęściej problem udaje się zidentyfikować podczas czytania. Chorzy zauważają, że widzą wyraźnie początek i koniec linii tekstu, natomiast jej środek jest rozmazany. Jeśli zaobserwujesz u siebie ten problem, możesz też wykonać prosty tekst diagnostyczny na własną rękę. Do oceny prawidłowości działania plamki żółtej stosuje się tzw. test Amslera. Jest to kwadrat 10*10 cm podzielony na równe kratki. Jeśli linie w środku kwadratu są zniekształcone, falują, rozmazują się i zbiegają lub pojawia się w tym miejscu czarna plama to znaczy, że plamka żółta nie funkcjonuje prawidłowo i należy jak najszybciej skonsultować się z okulistą. Testu Amslera mogą używać też osoby już chorujące na AMD, którym zależy na monitorowaniu rozwoju choroby.
AMD to choroba, która pojawia się w wyniku nadmiernego rozrostu naczyń krwionośnych w tej części oka. Choroba ta ma dwie postacie: suchą oraz wysiękową. Sucha postać AMD jest zdecydowanie częstsza, szacuje się, że cierpi na nią osiemdziesiąt procent chorujących. Niestety, sucha postać AMD jest też zdecydowanie trudniejsza do leczenia. W przypadku wysiękowej postaci AMD szanse uratowania wzoru są zdecydowanie większa, jest też większy wybór, jeśli chodzi o możliwą do zastosowania terapię.
Występowanie AMD jest ściśle skorelowane z wiekiem. Zdecydowanie można powiedzieć, że zwyrodnienie plamki żółtej to choroba wieku dojrzałego. Już przekroczenie czterdziestego roku życia jest znaczącym czynnikiem ryzyka. Dlatego ważne jest, by po czterdziestych urodzinach regularnie korzystać z kontroli u okulisty. Nawet jeśli nie zauważamy u siebie niepokojących objawów, co półtora roku powinniśmy udać się na wizytę kontrolna.
