Rodzaje zaćmy – jakie objawy im towarzyszą?
Sobota, 23 listopada 2024
Zaćma (katarakta) jest jedną z najczęstszych przyczyn ślepoty na świecie. Według statystyk Głównego Urzędu Statystycznego na kataraktę może chorować już ponad milion Polaków. Niestety, leczenie podejmuje jedynie połowa z nich. Na utratę wzroku z powodu postępującego zmętnienia soczewki narażone są głównie osoby między 60. a 74. rokiem życia. Szacuje się, że do roku 2030 ze względu na starzenie się społeczeństwa liczba chorych w Polsce może zwiększyć się nawet o 40%. Wiele osób nie zdaje sobie sprawy z tego, jak poważnym zagrożeniem dla zdrowia jest nieleczona zaćma. Katarakta nie tylko powoduje pogorszenie ostrości widzenia, lecz często prowadzi do całkowitej utraty wzroku. Należy wiedzieć, że terminem zaćma nazywa się tak naprawdę cały zespół zaburzeń związanych z patologicznymi zmianami w obrębie soczewki oka. W naszym artykule znajdziesz podstawowe informacje na temat poszczególnych rodzajów zaćmy i towarzyszących im objawów.
Zaćma często nazywana jest chorobą ludzi starszych – najczęściej jest bowiem diagnozowana u pacjentów po 60. roku życia. Rozwija się stopniowo, prowadząc do nasilających się w czasie problemów z widzeniem. Choroba może przez wiele lat przebiegać całkowicie bezobjawowo. Początkowym zmianom w obrębie soczewki nie towarzyszą żadne dolegliwości bólowe ani inne poważne symptomy. Jednak z biegiem czasu zaczynają pojawiać się coraz bardziej niepokojące objawy, przede wszystkim szybko pogłębiające się pogorszenie ostrości widzenia. Często zdarza się tak, że osoby z zaćmą je lekceważą, sądząc, że wystarczy po prostu zmienić okulary na silniejsze, a dolegliwości same ustąpią. W przypadku zaćmy korekta okularowa jest jednak całkowicie bezskuteczna. Bardzo charakterystycznym objawem katarakty jest wrażenie rozmycia, zamazania obrazu, opisywane przez chorych jako specyficzne uczucie patrzenia przez mgłę. Takim symptomom często towarzyszą problemy z odróżnianiem kolorów oraz dostrzeganiem konturów przedmiotów. W zaawansowanych stadiach choroby źrenica zmienia kolor z czarnej na mlecznoszarą, a ostrość wzroku obniża się do tego stopnia, że chory może jedynie odróżnić dzień od nocy.
Choć najpopularniejszą odmianą katarakty jest zaćma starcza, ryzyko zachorowania dotyczy również osób młodszych. Zmiany w soczewce mogą wystąpić na przykład w wyniku urazów mechanicznych gałki ocznej (np. stłuczenia, wbicia ciała obcego itd.), toczących się w organizmie infekcji oraz przyjmowania niektórych leków (np. kortykosteroidów). Osobną odmianą jest tzw. zaćma metaboliczna, pojawiająca się u osób z cukrzycą. Objawy są bardzo podobne do dolegliwości pojawiających się w zaćmie starczej. Aby zmniejszyć prawdopodobieństwo zachorowania na zaćmę warto dbać o właściwie skomponowaną dietę: należy ograniczyć ilość węglowodanów i jeść produkty zawierające duże ilości witaminy C (np. cytrusy, papryka, pietruszka). Nie wolno zapomnieć o dostarczeniu organizmowi odpowiedniej dawki przeciwutleniaczy – znajdziemy je m.in. w zielonej herbacie, burakach, orzechach i żurawinie.
Rzadkim rodzajem katarakty jest zaćma wrodzona. Występuje u noworodków i bardzo małych dzieci. Jej przyczyny związane są z nieprawidłowościami rozwojowymi w okresie prenatalnym. Czynnikami zwiększającymi ryzyko zachorowania są predyspozycje genetyczne oraz infekcje przebyte przez matkę w czasie ciąży. Charakterystycznymi objawami mogącymi wskazywać na zaćmę wrodzoną jest zez oraz częste mrużenie oczu. Dolegliwości mogą pojawić się zaraz po urodzeniu lub dopiero po kilku latach.
