Sobota, 23 listopada 2024
Liczba zachorowań na jaskrę jest na świecie tak duża, że jest ona już uznawana za chorobę cywilizacyjną. Światowa Organizacja Zdrowia w odniesieni do jaskry używa też określenia choroba społeczna. Jaskra, polegająca na uszkodzeniu nerwu wzrokowego (odpowiedzialnego za przekazywanie informacji z oka do mózgu), jest także najczęstszą przyczyną ślepoty w Polsce. Niestety, prawie połowa przypadków nie zostaje w ogóle zdiagnozowana. Ze względu na to, że chorobie najczęściej nie towarzyszą żadne charakterystyczne objawy, chorzy przez wiele lat zwlekają z pójściem do lekarza, odwiedzając okulistę dopiero wtedy, gdy dochodzi do znacznego pogorszenia lub całkowitej utraty wzroku. Bardzo często zdarza się też tak, że choroba jest wykrywana podczas rutynowego badania kontrolnego. Czy istnieją jakiekolwiek skuteczne sposoby zapobiegania jaskrze? Jak powinna wyglądać profilaktyka tej niebezpiecznej choroby?
Objawy jaskry
Jaskra, określana jedną z najbardziej podstępnych chorób oczu, w dużej mierze przebiega zupełnie bezobjawowo. Rozróżnia się kilka typów jaskry. Aż 90% przypadków stanowi jaskra z otwartym kątem przesączania. W tym przypadku dochodzi do zablokowania kanalików odpowiedzialnych za odprowadzanie cieczy wodnistej z oka, co skutkuje zwiększeniem ciśnienia wewnątrzgałkowego. Wyższe ciśnienie wewnątrz gałki ocznej powoduje intensywny ucisk nerwu wzrokowego, co z czasem doprowadza do pojawienia się problemów ze wzrokiem, a w zaawansowanej fazie do ślepoty. Jaskra z otwartym kątem przesączania może przez wiele lat rozwijać się bez żadnych objawów. Chorzy nie czują bólu ani niczego niepokojącego; gdy tymczasem choroba prowadzi do coraz większego wyniszczenia struktury oka. Z kolei jaskra z zamykającym się kątem przesądzania wiąże się z bardzo nagłą, gwałtowną zmianą ciśnienia wewnątrz gałki ocznej. Taki stan prowadzi do pojawienia się silnego, ostrego bólu głowy i nagłych zaburzeń widzenia.
Jak uchronić się od zachorowania na jaskrę?
Skoro jaskra może przez długi czas nie dawać żadnych objawów, jak można zapobiegać rozwojowi choroby? Pacjenci gabinetów okulistycznych często zadają pytanie, czy istnieje jakikolwiek sposób profilaktyki jaskry. Podstawową zasadą zapobiegania najpoważniejszym skutkom jaskry jest jak najwcześniejsze podjęcie leczenia. Konieczne są zwłaszcza regularne wizyty u okulisty oraz systematyczne wykonywanie badań. Regularne badania kontrolne pozwalają na wczesne wykrycie choroby oraz podjęcie terapii. Do obowiązkowych badań profilaktycznych należą: badanie dna oka, HRT, OCT oraz perymetria. Ryzyko jaskry zwiększa się wraz z wiekiem, dlatego o profilaktyce powinny pamiętać zwłaszcza osoby, które ukończyły 40. rok życia. W profilaktyce jaskry niezbędne jest także leczenie chorób, które mogą mieć wpływ na rozwój jaskry. Należą do nich przede wszystkim nadciśnienie tętnicze oraz cukrzyca. Lekarze uczulają, że czynnikiem ryzyka może być także podwyższony poziom cholesterolu. Aby zmniejszyć prawdopodobieństwo zachorowania na jaskrę, warto zatem stosować odpowiednią dietę. Właściwa dieta jest zarówno częścią profilaktyki jaskry, jak również elementem uzupełniającym jej leczenia. W żywieniu nie powinno zabraknąć zwłaszcza witamin i kwasów omega-3 i omega-6. Dobroczynne właściwości mają ryby, tłuszcze roślinne, owoce i warzywa.