Postacie AMD
Środa, 1 maja 2024
AMD, czyli z angielskiego age-related macular degeneration, to po polsku związane z wiekiem zwyrodnienie plamki żółtej. Obecnie jedna z najgroźniejszych chorób oczu i jedna z najczęstszych przyczyn ślepoty. Niestety, jest też nieuleczalna, można jedynie spowolnić jej rozwój za pomocą specjalnych zastrzyków stosowanych bezpośrednio na gałce ocznej. Choć nazwa wskazuje, że dotyczy ona tylko osób starszych nie jest to do końca prawdą. Warto dowiedzieć się czegoś na temat tego schorzenia.
Przede wszystkim ważne jest, by zrozumieć czym jest plamka żółta i dlaczego jest tak istotna. Plamka żółta to część siatkówki znajdująca się w jej centrum. Stanowi największe w ludzkim oku skupisko fotoreceptorów i to właśnie dlatego jest tak ważna. Fotoreceptory to inaczej komórki światłoczułe. To one odpowiedzialne są za odbiór promieni świetlnych, a co za tym idzie - za nasz wzrok, szczególnie w centralnej części pola widzenia. Dlatego też plamka żółta jest tak ważna, a AMD tak groźne. W przypadku zwyrodnienia plamki żółtej zanika centrum pola widzenia. Choć widzenie obwodowe może pozostać nienaruszone, nie widząc centrum obrazu pacjent nie może na ogół wykonywać większości codziennych czynności. O zwyrodnieniu plamki żółtej mówimy, gdy z różnych powodów dochodzi do utraty jej funkcjonalności. Wśród przyczyn wymienia się przede wszystkim zaawansowany wiek, ale także palenie tytoniu, czynniki genetyczne, otyłość i cukrzycę. AMD występuje w dwóch odmianach - suchej bądź mokrej, inaczej zwanej wysiękową.
Postać sucha zwyrodnienia plamki żółtej jest o wiele częściej spotykana. Związana jest z procesami starzenia się organizmu. Objawia się najczęściej u osób po 50 roku życia. Rozwija się stosunkowo powoli i łagodnie. Poważne zmiany w widzeniu u pacjenta mogą nastąpić po miesiącach, a nawet latach od wykrycia choroby. Jej występowanie wynika z procesów starzenia się. Z czasem w oku zanika ilość fotoreceptorów i wzrok stopniowo się pogarsza. W przypadku AMD charakterystyczne jest jednak również występowanie tak zwanych druzów. Są one odpowiedzialne za pogorszenie widzenia przy słabym oświetleniu i za problemy z czytaniem. Innym charakterystycznym objawem suchej postaci zwyrodnienia plamki żółtej jest zanik geograficzny. To wyraźny obszar najczęściej okrągły lub owalny, ograniczający widzenie pacjenta i utrudniający czytanie i pisanie. Wśród objawów zwyrodnienia plamki żółtej w postaci suchej można wyróżnić też falowanie linii prostych i niewyraźne widzenie z bliska.
Postać mokra zwyrodnienia plamki żółtej, zwana inaczej wysiękową jest o wiele rzadziej występującą, ale też o wiele groźniejszą. Częściej zdarza się, że dotyka osoby młode. Rozwija się też dużo bardziej gwałtownie niż odmiana sucha, w ekstremalnych przypadkach powodując nieodwracalne zmiany w widzeniu pacjenta nawet w ciągu kilku dni. W przeciwieństwie do odmiany suchej, odmiana mokra nie jest spowodowana naturalnymi procesami starzenia się organizmu. W przypadku postaci wysiękowej AMD w plamce żółtej powstają patologiczne naczynia krwionośne. Pierwszym objawem zwyrodnienia plamki żółtej w tym wydaniu jest najczęściej falowanie liter. Jest to spowodowane przemieszczeniem siatkówki, pod którą tworzą się wspomniane naczynia krwionośne. Jeśli dodatkowo naczynia te pękną, krew rozlewa się pod siatkówką szybko tworząc ciemną plamę w polu widzenia. W przypadku zauważenia objawów zwyrodnienia plamki żółtej, zwłaszcza w postaci mokrej, koniecznie należy natychmiast zgłosić się do lekarza, by wdrożyć leczenie, w przeciwnym wypadku może nastąpić bardzo szybka utrata wzroku.
